Tại sao chuyển đổi kỹ thuật số lại quan trọng đối với thuế

Nếu có một bài học chung từ đại dịch Coronavirus, thì đó là tầm quan trọng của sự nhanh nhạy trong kỹ thuật số. Vài tháng qua đã cho thấy các doanh nghiệp và chính phủ trong thời kỳ khủng hoảng cần phải nhanh chóng thích ứng với mô hình hoạt động của mình. Áp lực này đặc biệt gay gắt đối với các cơ quan quản lý thuế. Khi cuộc suy thoái toàn cầu đặt trọng tâm mới vào chiến lược doanh thu, các cơ quan quản lý thuế đang tìm kiếm chính mình trên tuyến đầu của quá trình chuyển đổi kỹ thuật số nhanh chóng và mạnh mẽ, tìm cách tiến hành công việc kinh doanh hàng ngày và khẩn cấp trong khi vẫn tuân thủ các nhiệm vụ để duy trì khoảng cách xã hội.

Những nền kinh tế có công nghệ thông tin nền tảng đã mạnh đang tỏ ra có khả năng phục hồi cao hơn những nền kinh tế không có sẵn cơ sở hạ tầng này. Tại một sự kiện gần đây, các quan chức từ Campuchia và Kenya giải thích về cách mà hồ sơ theo dõi kỹ thuật số mạnh mẽ của họ đang được đền đáp như thế nào trong cuộc khủng hoảng hiện nay.

Ở Campuchia, nơi trước đây đã thiết lập một môi trường pháp lý thuận lợi xung quanh các dịch vụ tài chính kỹ thuật số, người dân đã quen với việc gửi và nhận các khoản thanh toán kỹ thuật số, do đó chính phủ có thể bổ sung chức năng thuế vào các nền tảng thanh toán kỹ thuật số đã có từ trước. Tương tự như vậy, ở Kenya, sự thoải mái tương đối của người dân với các khoản thanh toán kỹ thuật số đã dẫn đến sự gia tăng gần đây trong việc sử dụng hệ thống thuế điện tử của nước này. Cơ quan quản lý doanh thu Kenya cũng có thể dựa vào hệ thống kỹ thuật số của mình để thu thập dữ liệu thời gian thực về những thay đổi liên quan đến tình trạng khẩn cấp trong chi tiêu của người tiêu dùng, giúp cơ quan này dự đoán tác động đến doanh thu.

Nhưng loại chuyển đổi kỹ thuật số cần thiết để đạt được cấp độ này có thể so sánh với việc di chuyển một tảng đá lên đỉnh núi. Đó là một quá trình lâu dài, gian khổ và bạn có thể bị trượt chân trên đường đi. Nhiều nền kinh tế, đặc biệt là các nước đang phát triển, dựa vào các hệ thống có thâm niên và chiến đấu trong một trận chiến khó khăn khi có được lòng tin của công chúng. Trên thực tế, nhiều nền kinh tế có thu nhập thấp nhất thế giới phải vật lộn để thu đủ thuế để trang trải các chức năng cơ bản của nhà nước. Thêm một cuộc khủng hoảng toàn cầu vào hỗn hợp và những mối quan hệ lâu dài này giữa nhân viên thuế và công dân có thể sẽ tan vỡ.

Cuộc khủng hoảng hiện tại mang đến một thời điểm cơ hội để điều chỉnh lại các chiến lược doanh thu để hướng tới kỹ thuật số hơn. Cơ quan quản lý thuế phải chuyển trọng tâm từ việc xử lý đơn giản dữ liệu người nộp thuế sang chủ động nâng cao tính tuân thủ, chính sách và hiệu quả. Các chiến lược doanh thu hiện đại, ở một mức độ lớn, sẽ phải chạy trên các nền tảng kỹ thuật số vì chúng cần thiết để theo đuổi hiệu quả các mục tiêu chính sách quan trọng như:

Mở rộng cơ sở tính thuế. Các phương pháp tiếp cận tập trung vào dữ liệu có thể được sử dụng để thu hẹp khoảng cách và tận dụng các cơ hội bị bỏ lỡ mà không nhất thiết phải tăng mức đánh thuế. Các biện pháp đó bao gồm: yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử báo cáo doanh số bán hàng để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu thuế VAT và thuế hải quan; phân tích hồ sơ thuế trong quá khứ của những công dân đang tìm kiếm cứu trợ theo các chương trình kích thích hiện tại để xác minh sự tuân thủ; và hỗ trợ việc thu thuế tài sản bằng cách khớp sổ đăng ký đất đai với hồ sơ của người nộp thuế.
Tăng cường tính minh bạch và sự tin cậy. Việc thiết lập các nền tảng điện tử để đăng ký thuế, nộp hồ sơ, thanh toán và giải quyết tranh chấp giúp các quy trình trở nên rõ ràng cho công dân, cung cấp đảm bảo rằng các khoản thanh toán thuế sẽ được chuyển vào tài khoản chính phủ thực tế và giảm nguy cơ các quan chức lạm dụng quyền tùy ý của họ. Việc triển khai các công nghệ như OPAL do MIT ươm tạo (Thuật toán mở) cung cấp cho các nghiên cứu, tổ chức tư vấn hoặc bất kỳ công dân nào khả năng phân tích dữ liệu thuế một cách độc lập mà không cần truy cập vào thông tin nhận dạng cá nhân. Điều này sẽ mang lại sự minh bạch chưa từng có.
Giảm gánh nặng tuân thủ. Qua khảo sát 190 nền kinh tế, chúng tôi biết rằng người dân và doanh nghiệp đóng thuế ngày càng dễ dàng hơn. Hiện đã có 106 nền kinh tế sử dụng hệ thống nộp hồ sơ điện tử, gấp đôi con số năm 2004. Công nghệ kỹ thuật số đang làm giảm thời gian nộp thuế cũng như tổng số khoản thanh toán cá nhân mà người nộp thuế phải thực hiện mỗi năm.
Nâng cao hiệu quả quản trị. Khi các chính phủ trưởng thành trong việc sử dụng công nghệ thông tin, họ sẽ có thể đạt được những hiệu quả đáng kể. Đối với các quốc gia bắt đầu chuyển đổi kỹ thuật số, việc thu thập dữ liệu dựa trên giấy được hỗ trợ bởi AI có thể tăng tốc độ số hóa và độ tin cậy của dữ liệu. Những người khác tìm thấy giá trị đáng kể thông qua việc đơn giản hóa các thủ tục và khớp thông tin khai báo với các tập dữ liệu của bên thứ ba. Đối với các cơ quan quản lý thuế nâng cao hơn, việc sử dụng phân tích nâng cao để xác định báo cáo thiếu sẽ là động lực giá trị quan trọng. Trong cuộc khủng hoảng hiện nay, một số chính quyền cũng đang cân nhắc lại việc cân bằng giữa kiểm toán tại chỗ.
Thúc đẩy tăng trưởng và các mục tiêu chính sách khác. Là cơ quan lưu trữ trung tâm của dữ liệu công dân, các cơ quan quản lý thuế ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các mục tiêu phi thuế. Ví dụ: bằng cách sử dụng dữ liệu của người nộp thuế để: xác minh những người thụ hưởng theo các chương trình chuyển tiền mặt, giám sát việc tiêu thụ hàng hóa có tác động có hại đến sức khỏe (ví dụ: rượu và thuốc lá), mô hình hóa các phản ứng chính sách thuế để hạn chế phát thải carbon, xác định các động lực tăng trưởng trong nền kinh tế, phát hiện vi phạm thị trường lao động, và xác định hạnh phúc của các nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội.

Tiến độ thực hiện các mục tiêu này không đồng đều và Ngân hàng Thế giới không thể đưa “tảng đá hiện đại hóa” này lên đỉnh núi một mình. Để giúp các quốc gia đẩy nhanh quá trình chuyển đổi kỹ thuật số, World Bank cần các đối tác có chuyên môn đa ngành, đồng sáng lập Prosperity Collaborative. Sáng kiến đa bên liên quan mới này nhằm giúp các quốc gia tạo ra hệ thống thuế tốt hơn thông qua công nghệ tiên tiến. Cùng với EY, New America, MIT và Diễn đàn Toàn cầu Boston, World Bank mới bắt đầu hành trình mang lại những lợi ích thiết thực cho các nước đang phát triển. Các ưu tiên hiện tại là:

Phát triển các giải pháp toàn cầu nhằm nâng cao năng lực giữa các nước đang phát triển và thị trường mới nổi để thực hiện chuyển đổi kỹ thuật số thành công các cơ quan quản lý thuế của họ;
Phát huy tư tưởng lãnh đạo về thuế và công nghệ;
Tìm hiểu xây dựng cơ chế xác định, ưu tiên, cấp vốn và triển khai hàng hóa công số cho cơ quan quản lý thuế;

Bằng cách tập hợp các tổ chức hàng đầu này lại với nhau dưới ngọn cờ Prosperity Collaborative, World Bank mong muốn tạo ra các giải pháp được nhắm mục tiêu tốt và có thể dễ dàng nhân rộng trên các bối cảnh quốc gia khác nhau và cuối cùng là hướng tới việc tạo ra hàng hóa công cộng kỹ thuật số có thể được xây dựng một lần và triển khai ở mọi nơi.

Reference:

MARCELLO ESTEVÃO (June 12, 2020). Why digital transformation matters for taxation. Retrieved from https://blogs.worldbank.org/voices/why-digital-transformation-matters-taxation.