Tuy trở nên phổ biến là vậy nhưng nội hàm khái niệm chuyển đổi số không được hiểu thống nhất trong giới nghiên cứu và cộng đồng thực hành trên thế giới. Trong khi các tài liệu hiện có thể hiện mức độ quan tâm nghiên cứu ngày càng tăng trong lĩnh vực này, thì có bằng chứng về việc thiếu một cách hiểu phổ biến và toàn diện về khái niệm chuyển đổi số (Gong and Ribiere, 2021). Sự nhầm lẫn và phức tạp của việc hiểu các khái niệm như vậy, cả trong cộng đồng học thuật và thực hành, vì không có quan điểm thống nhất về các thuộc tính cơ bản của digital transformation – Chuyển đổi số (Morakanyane, Grace and O’Reilly, 2017).
Về mặt học thuật, việc thiếu thống nhất trong cách hiểu sẽ dẫn đến sự khó khăn trong việc mô hình hóa và phát triển lý thuyết về lĩnh vực này. Về phía cộng đồng thực hành, sự thiếu nhất quán về cách hiểu sẽ tạo ra những khó khăn trong việc xác định phạm vi áp dụng và trách nhiệm của tầng lớp lãnh đạo cấp cao (C-level) trong doanh nghiệp (DN). Chưa kể, những vấn đề digital transformation đã từng chỉ được xem là thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT) và trách nhiệm của một CIO (Chief Information Officer), hay phó giám đốc phụ trách kỹ thuật, CNTT. Tuy nhiên, những năm gần đây, đã có sự thay đổi trong nhận thức và quan điểm về CĐS ở trên thế giới và ở Việt Nam.
FANPAGE
Youtube
6 thành tố cơ bản của chuyển đổi số được hình thành
Lúc đầu, người ta nhấn mạnh vào việc sử dụng công nghệ số (digital technology). Nhưng các tổ chức và nhà nghiên cứu dần nhận ra rằng CĐS không chỉ là một sự thay đổi công nghệ mà còn cả sự phù hợp của chiến lược và các yếu tố khác, chẳng hạn như con người, văn hóa, tư duy, phát triển tài năng và lãnh đạo (Henriette, Feki and Boughzala, 2015).
Hai tác giả Cheng Gong và Vincent Ribiere đã tiến hành nghiên cứu các định nghĩa về digital transformation với tham vọng phát triển một “định nghĩa thống nhất về CĐS” (“unified definition of digital transformation”). Ban đầu, họ đã xem xét 2.520 tài liệu trên SCOPUS và 4361 tài liệu trên EBSCO, tập trung vào các bài báo trên tạp chí được bình duyệt và bài báo hội nghị để đảm bảo có thể đạt được mức độ kiểm soát chất lượng cao hơn và tạo ra các định nghĩa digital transformation từ cả học thuật và thực tiễn. Khung thời gian tìm kiếm tài liệu được giới hạn từ năm 2000 – 2019 kể từ khi thuật ngữ digital transformation được sử dụng lần đầu tiên vào năm 2000.
Các tài liệu được chọn được viết bằng tiếng Anh để tránh diễn giải sai lạc. Với các tiêu chí loại trừ, quá trình tìm kiếm đã dẫn đến tổng cộng 1.744 bài báo từ cơ sở dữ liệu SCOPUS và EBSCO sau khi các bài báo trùng (duplicate) nội dung được loại bỏ. Và sau quá trình lọc sơ bộ, họ đưa ra khoảng 134 bài báo có định nghĩa về digital transformation và thực hiện sự phân tích sâu hơn.
Quá trình tiến hành gồm các bước nghiên cứu định lượng, định tính và đưa ra được 6 thành tố cơ bản (primitive) của khái niệm này gồm: bản chất (nature), phạm vi (scope), đối tượng (target entity), phương tiện (means), kết quả kỳ vọng (expected outcome), tác động (impact) như Hình 2.
Kết luận
Trong bài viết trên VietNamNet gần đây, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đã nêu bật sự khác nhau giữa hai khái niệm liên quan: CĐS và ứng dụng CNTT. Có nhiều điểm chúng tôi tán đồng nhưng một vài điểm chưa hoàn toàn nhất trí. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng, định nghĩa về những vấn đề mới không thể hoàn thiện và đầy đủ ngay được, mà cần mở rộng, lắng nghe các ý kiến góp ý từ cộng đồng để đi đến sự thống nhất cao trong cách hiểu và hành động.
Tài liệu tham khảo
Đào Trung Thành (28/07/2022), Chuyển đổi số, hiểu cách nào cho đúng? from https://ictvietnam.vn/chuyen-doi-so-hieu-cach-nao-cho-dung-20220728155346336.htm?fbclid=IwAR0IzvAZI0Zt9uZ0ubV4ouSdH1fPZOOXF8BtbQLZCNdWJm-u8ZjglHJLx3E./.
Và hãy nhớ rằng, nếu bạn từng cảm thấy choáng ngợp với tất cả những thay đổi này, tìm kiếm đến sự trợ giúp của chuyên gia sẽ là một phương án vô cùng hữu hiệu đối với các bạn. Vui lòng liên hệ trực tiếp với các chuyên gia của Dr.SME nếu bạn có câu hỏi về những công nghệ mới nổi nào sẽ giúp tổ chức của bạn bứt phá trong tương lai khi chúng ta chào đón kỷ nguyên kỹ thuật số mới.
Dưới đây là một số sản phẩm/dịch vụ mới nhất của doanh nghiệp:
